Hi Lucas usa nga taga bukid nga usa la nga anak hin magtiayon nga mga kabus og timawa. Timawa hira kay tikang han waray pa anak ito nga mag-tiayon nga kag-anak ni Lucas hasta nga dimnako na hi Lucas waray pa gud hira maka kab-it hin katalwasan tikang ha kawaray.
An ira la guin lalauman ha ira kinabuhi, amo an pgkuha hin kahoy ha kagurangan ngan pagbaligya hini nga mga kahoy para pag sungo, ngan pagbaligya hin uring tikang ha kahoy kay kulang pa man hadto hin bagol nga mga adlaw. Tikang han palit hito nga ira baligya, nakakapalit na hira hin bugas ug asin ngan iba pa nga talagudti ngadto ha ira kalugaringon. Amo ine an ira adlaw adlaw nga paningkamot hasta na maluya na an Amay ni Lucas ngan hi Lucas nala liwat an guin lauman hini nga familia hito nga pakabuhi labi na nga hamtong ngan makusog na nga ulitawo hi Lucas.
Usa hadto ka adlaw hi Lucas sinmaka ha bukid panguha hin mga kahoy, sugad han iya hin-ara-an nga buhat. Ngan han iya paka kita nga waray na gud kahoy dida hito nga bukid nga iya karada-an panguha, inmonhan pagud hiya ngadto han usa nga bukid nga waray pa niya hinngadto-i ngan bisan hin-o nga guitaw-i, waray pa gud may naka kadto hito dida nga lugar.
Han paka abut niya didto han pongkay han bukid, binmati hi Lucas hin doro nga kagutom ngan maluya na an iya lawas.
“O, Bathala,” an sering niya han harapit na hiya malinop hin gutom. "Tagui pa gad ako hin bisan la guti-ay nga kusog kay kon ako yana mamatay hin kagutom ngan ka uhaw, makalolo-oy it akon amay nga iroy kay mapatay liwat hira hin gutom, kay ako la it ira paglaum.”
Dida hito nga pag yakan, na linop la guihapon hiya, pero waray la ka iha. Han pagbalik na liwat han iya pan morubu-ot ngan han pagpukrat niya han iya mata, naka kita hiya ha unahan, hin kahoy na makupa ngan duor an bunga nga mga hinog. Dali-dali panguha ngan kuma-on dayon ngada han iya kabusog, labi na kay tikang han iya katawo asya pa hiya maka tilaw hin makupa nga doro hin katam-is. Han iya kabusog dayon hiya sumandig dida han puno hito nga kahoy pag pahuway ngan nahangaturog dayon hiya. Nahangaturog hiya, diri kaupay maiha, kay han iya pagmata, may-ada pala mga ika duha an takna ha ka kurolpon tikang han pag hi lapus-lapus la han udto nga pag tikang han iya pag katurog.
It makupa nga bunga pareho hit tambis, kundi dagko hin doro.
Dida han iya pag mata dako an iya pag hipa-usa nga magir-as na an iya kalawasan, nagn duro an iya kahadlok labi na nga han pag hapulas niya han iya nawong sinmangko an iya palad dida han iya agtang kay may-ada naman ngay-an niya duduha nag mga sungay ngan tag-usa ka dangaw na an kahiglaba. Tungod han iya kalisang iya guinwangi ini nga mga sungay dida han iya agtang kay tuyo niya an pag bari pero waray hiya pakaka tandog kay matig-a gud hin doro. Hasta nga han iya ka bido hin doro ngan pag himasakit tungod hito nga nahanabo ha iya, nag hunahuna hiya hin pag unay nala lugod kay na alo na hiya han iya kag-anak pati na ha mag tawo say hiya pag nga ngaranan nag hayop.
Han harapit na hiya mag buno han iya kalugaringon nga dughan, nakabati hiya hin singgit hin tawo nga waray niya hikit-I nga sumering, "Lucas lakat ngadto ha unahan kay makakakita ka liwat hin iba ka lain nga makupa nga magdarag. Pag kuha hit bunga ngan kuma-on ka liwat, kay makasabut ka hit imo katalwasan tikang ha kakuri-an,”an sering han tingog. "Ngan iton nga duha ka lain nga makupa,”padayon pa nga pulong han tingog. "Makaka hatag iton ha imo hin bahandi ngan tungod hito kikilal-on ka ha buos nga hadi-an, nga usa nga pagkatawo ha urhi nga mag adlaw." Hi Lucas napakadto dayon
Dida hito, dala-dali dayon pag-kuha han bunga han usa nga makupa hi Lucas ngan kuma-on ngan dagmit la nga na wara an nga sungay dida ha iya agtang. Ngay-an, ini nga duha ka lain nga makupa, kanan ingkanto. Kay ini nga dapit nga iya hin kadaan mga ingkanto an tag-iya.
Han iya dako nga kalipay, nag kuha hiya han bunga han makupa nga napa turok hin sungay ngan iya dayon dad-on ngadto ha siyuda han kinabuwasan. Han didto na hiya ha siyudad sinmulod hiya ha palasyo nagn eguin baligya niya ini nga mag bunga didto han hadi. An hadi, an reyna ngan an prinsesa, duro na panga-on dida han lumakat na hi Lucas.
Pagka kinabuwasan han aga, na gubot an palasyo nagn hasta na an bug-os nga siyudad, kay an hadi, an reyna ngan han prisesa sahid na an sungay.Baga na an mga manunulay.
Hasta na nga nabut hin usa ka simana an ka may ada nira waray pa gud bisan hin-o nga doctor o tambalan nga naka-upay hini nga may-ada sungay.
An binuhat han hadi nag pasabut han mga tawo ha bug-os nga iya guin hadi-an nga kon hin-o man it maka panguha hit mga sungay ha ira agtang, basta diri la sapsapon,makaka asawa hit prinsesa ngan i-hahatag pa it katunga hit iya guin-hadi-an.
An binuhat kiwat ni Lucas nag presenter didto han hadi nga hiya it matambal ngan hiya it mag papara hit sungay hit hadi, reyna nagn prisesa, labina kay waray man an hadi sabut nga ito nga sungay tikang han usa ka lain nga makupa nga napa turok hin sungay nga ira pinalit kan Lucas. Hito nga pag presentar ni Lucas han hadi dara niya ngadaan an makupa nga tambal liwat,pero baga pinanitan na nga daan ngan tinilud-tilud basi la diri maklaro nga makupa guihap ini nga guin paka-on ha ira. Paka-kaon la hini nga mga sungayan nga hadi, reyna ngan prinsesa na para dayon an ira sungay.
An kalipay han hadi nag kamay-ada dayon ponsyon ha palasyo dungan an kasal kan Lucas ngan han prinsesa.
Udog adto nga tingog nga hin bati-an ni Lucas didto han bukid, tingog adto hin ingkanto nga bu-otan. Basta ka la bu-otan,bu-otan man nga ingkanto it na tabang ha imo. Mato-od kanan Bathala guihapon kabubut-on.
-Benito Prejula
Padayon pagbasa......
An ira la guin lalauman ha ira kinabuhi, amo an pgkuha hin kahoy ha kagurangan ngan pagbaligya hini nga mga kahoy para pag sungo, ngan pagbaligya hin uring tikang ha kahoy kay kulang pa man hadto hin bagol nga mga adlaw. Tikang han palit hito nga ira baligya, nakakapalit na hira hin bugas ug asin ngan iba pa nga talagudti ngadto ha ira kalugaringon. Amo ine an ira adlaw adlaw nga paningkamot hasta na maluya na an Amay ni Lucas ngan hi Lucas nala liwat an guin lauman hini nga familia hito nga pakabuhi labi na nga hamtong ngan makusog na nga ulitawo hi Lucas.
Usa hadto ka adlaw hi Lucas sinmaka ha bukid panguha hin mga kahoy, sugad han iya hin-ara-an nga buhat. Ngan han iya paka kita nga waray na gud kahoy dida hito nga bukid nga iya karada-an panguha, inmonhan pagud hiya ngadto han usa nga bukid nga waray pa niya hinngadto-i ngan bisan hin-o nga guitaw-i, waray pa gud may naka kadto hito dida nga lugar.
Han paka abut niya didto han pongkay han bukid, binmati hi Lucas hin doro nga kagutom ngan maluya na an iya lawas.
“O, Bathala,” an sering niya han harapit na hiya malinop hin gutom. "Tagui pa gad ako hin bisan la guti-ay nga kusog kay kon ako yana mamatay hin kagutom ngan ka uhaw, makalolo-oy it akon amay nga iroy kay mapatay liwat hira hin gutom, kay ako la it ira paglaum.”
Dida hito nga pag yakan, na linop la guihapon hiya, pero waray la ka iha. Han pagbalik na liwat han iya pan morubu-ot ngan han pagpukrat niya han iya mata, naka kita hiya ha unahan, hin kahoy na makupa ngan duor an bunga nga mga hinog. Dali-dali panguha ngan kuma-on dayon ngada han iya kabusog, labi na kay tikang han iya katawo asya pa hiya maka tilaw hin makupa nga doro hin katam-is. Han iya kabusog dayon hiya sumandig dida han puno hito nga kahoy pag pahuway ngan nahangaturog dayon hiya. Nahangaturog hiya, diri kaupay maiha, kay han iya pagmata, may-ada pala mga ika duha an takna ha ka kurolpon tikang han pag hi lapus-lapus la han udto nga pag tikang han iya pag katurog.
It makupa nga bunga pareho hit tambis, kundi dagko hin doro.
Dida han iya pag mata dako an iya pag hipa-usa nga magir-as na an iya kalawasan, nagn duro an iya kahadlok labi na nga han pag hapulas niya han iya nawong sinmangko an iya palad dida han iya agtang kay may-ada naman ngay-an niya duduha nag mga sungay ngan tag-usa ka dangaw na an kahiglaba. Tungod han iya kalisang iya guinwangi ini nga mga sungay dida han iya agtang kay tuyo niya an pag bari pero waray hiya pakaka tandog kay matig-a gud hin doro. Hasta nga han iya ka bido hin doro ngan pag himasakit tungod hito nga nahanabo ha iya, nag hunahuna hiya hin pag unay nala lugod kay na alo na hiya han iya kag-anak pati na ha mag tawo say hiya pag nga ngaranan nag hayop.
Han harapit na hiya mag buno han iya kalugaringon nga dughan, nakabati hiya hin singgit hin tawo nga waray niya hikit-I nga sumering, "Lucas lakat ngadto ha unahan kay makakakita ka liwat hin iba ka lain nga makupa nga magdarag. Pag kuha hit bunga ngan kuma-on ka liwat, kay makasabut ka hit imo katalwasan tikang ha kakuri-an,”an sering han tingog. "Ngan iton nga duha ka lain nga makupa,”padayon pa nga pulong han tingog. "Makaka hatag iton ha imo hin bahandi ngan tungod hito kikilal-on ka ha buos nga hadi-an, nga usa nga pagkatawo ha urhi nga mag adlaw." Hi Lucas napakadto dayon
Dida hito, dala-dali dayon pag-kuha han bunga han usa nga makupa hi Lucas ngan kuma-on ngan dagmit la nga na wara an nga sungay dida ha iya agtang. Ngay-an, ini nga duha ka lain nga makupa, kanan ingkanto. Kay ini nga dapit nga iya hin kadaan mga ingkanto an tag-iya.
Han iya dako nga kalipay, nag kuha hiya han bunga han makupa nga napa turok hin sungay ngan iya dayon dad-on ngadto ha siyuda han kinabuwasan. Han didto na hiya ha siyudad sinmulod hiya ha palasyo nagn eguin baligya niya ini nga mag bunga didto han hadi. An hadi, an reyna ngan an prinsesa, duro na panga-on dida han lumakat na hi Lucas.
Pagka kinabuwasan han aga, na gubot an palasyo nagn hasta na an bug-os nga siyudad, kay an hadi, an reyna ngan han prisesa sahid na an sungay.Baga na an mga manunulay.
Hasta na nga nabut hin usa ka simana an ka may ada nira waray pa gud bisan hin-o nga doctor o tambalan nga naka-upay hini nga may-ada sungay.
An binuhat han hadi nag pasabut han mga tawo ha bug-os nga iya guin hadi-an nga kon hin-o man it maka panguha hit mga sungay ha ira agtang, basta diri la sapsapon,makaka asawa hit prinsesa ngan i-hahatag pa it katunga hit iya guin-hadi-an.
An binuhat kiwat ni Lucas nag presenter didto han hadi nga hiya it matambal ngan hiya it mag papara hit sungay hit hadi, reyna nagn prisesa, labina kay waray man an hadi sabut nga ito nga sungay tikang han usa ka lain nga makupa nga napa turok hin sungay nga ira pinalit kan Lucas. Hito nga pag presentar ni Lucas han hadi dara niya ngadaan an makupa nga tambal liwat,pero baga pinanitan na nga daan ngan tinilud-tilud basi la diri maklaro nga makupa guihap ini nga guin paka-on ha ira. Paka-kaon la hini nga mga sungayan nga hadi, reyna ngan prinsesa na para dayon an ira sungay.
An kalipay han hadi nag kamay-ada dayon ponsyon ha palasyo dungan an kasal kan Lucas ngan han prinsesa.
Udog adto nga tingog nga hin bati-an ni Lucas didto han bukid, tingog adto hin ingkanto nga bu-otan. Basta ka la bu-otan,bu-otan man nga ingkanto it na tabang ha imo. Mato-od kanan Bathala guihapon kabubut-on.
-Benito Prejula
Posts
